Girişim Sermayesi ya da “risk sermayesi”, dinamik, yaratıcı ancak finansal gücü yeterli olmayan girişimcilerin yatırım fikirlerini gerçekleştirmeye olanak tanıyan bir yatırım finansmanı biçimi olarak tanımlanmaktadır.
Şahıs veya kurumsal yatırımcıların; yatırım ihtiyacı içindeki şirketlere yatırım yaparak bu şirkette pay sahibi olması ve şirketin büyümesi ve değer kazanmasıyla bu payları satarak kar etmesi amacını taşıyan yatırım şeklidir.
Girişim sermayesinin bir çok tanımı vardır ama yaygın olarak kullanılan ise; dinamik, yenilikçi, üretken, yüksek büyüme potansiyeline sahip, ama yatırım ve büyümenin gerçekleştirilmesi için gerekli finansal kaynakların temininde sıkıntı çeken vizyon sahibi girişimcilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak kurumsal yatırımcılar tarafından yapılan yatırımlar olarak tanımlanmaktadır. Yapılan finansal ortaklıklar; çekirdek, başlangıç, erken aşama, gelişme, köprü ve yönetim satın alma gibi sınıflara ayrılmaktadır.
Girişim sermayesi fonları (Venture Capital Funds) ile özel sermaye fonları (Private Equity Funds) genelde iç içe geçmiş durumdadır. Çoğu zaman aralarında kesin bir ayrım yapabilmek mümkün değildir. Fakat genel olarak girişim sermayesi fonlarını özel sermaye fonlarından ayıran temel fark, özel sermaye fonlarının çoğunlukla kurulu ve başarılı bir geçmişi olan, fakat genelde halka açık olmayan şirketlere yatırım yapmasıdır. Girişim sermayesi ise nispeten daha küçük ve daha riskli, ancak getirisi de daha yüksek sayılabilecek, kuruluş (start-up) veya fikir aşamasındaki (seed) şirketlere yatırım yapmaktadır.
Bu fonların temel yapıları genel ortaklar (general partners) olarak adlandırılan yani ilk kuruluş sermayesini koyan ve fonu yönetmeye talip olan yönetici ortaklar ile daha sonra bu yapıya sınırlı sorumlu (limited partners) ortakların fon sağlamalarından oluşmaktadır. Bu fon sağlayan ortaklar genelde emeklilik fonları, bankalar, sigorta şirketleri ve kamu gibi kurumsal yapılardır. Bu sağlanan fon genelde 10-15 yıl gibi belirli bir süre için sağlanmaktadır. Yatırımın getirisi ise yatırımdan belirli bir süre sonunda (genellikle ortalama 5-7 yıl) çıkılması ile elde edilmektedir. Fonlar azınlık veya çoğunluk hissesi alarak yatırım yapabilmektedirler. Fonun büyüklüğü ve yatırım tutarları değişkendir. Fon oluştuktan sonra fonun belirlediği strateji ve kriterler doğrultusunda yatırım yapılmaktadır.
Girişim sermayesi fonları şirkete finansman sağlamanın yanı sıra, gerekli olan finansal ve stratejik desteği sağlayarak şirketin büyümesine de katkıda bulunmayı amaçlamaktadırlar. Bu nedenle bu fonlar profesyonel yöneticileri vasıtasıyla yatırım yaptıkları şirketlerin gelişimiyle yakından ilgilenmektedirler. Stratejik destek sağlamak, şirkete yeni bir perspektif kazandırmak ve benzer şirketlerden elde ettikleri tecrübeleri diğer şirket yatırımlarında da kullanmak amacıyla bu fonlar, yönetim kurulunda söz sahibi olmaktadırlar.